Usabal

Gaurkotasun Buletina Data: 10-05-2022




Kirolarien dietan debekatutako elikagaiak

Kirolarien dietan debekatutako elikagaiak

ITURRIA: Sportlife
Urtean behin jaten duzun ezerk ezin dizu kalte handirik egin, baina edozein dieta egiten duzula ere, badira noizean behineko gutizia moduan soilik gomendatzen dizkizugun jaki batzuk.

AZUKRE FINDUA
Berez sakarosa da (% 99), eta azukre-kanaberatik edo azukre-erremolatxatik lortzen da, jatorrizko azukrea desnaturalizatzen duen fintze-prozesu konplexu baten bidez. Energia (4 kaloria gramo bakoitzeko) eta zapore gozo bizia besterik ez du ematen. Arazoa da karbohidrato sinplea denez, azkar xurgatzen dela, eta odolean glukosa gehitzea eragiten duela, ondoren hipogluzemia izateko arriskuarekin. Horrek porrota eragin dezake zure dietan, edo ariketa fisikoa egitean gorrotatutako ahulaldia eragin dezake.

JANAURREKO GAZIAK
Patata frijituak, kakahueteak eztiarekin, txerri- azalak, izartxoak, natxoak, etab. Gehienak ez dira 500 kaloria baino gutxiago 100 gramoko, gantz moduan, sodio asko dute, ez dute ez bitaminarik ez mineralik, baina koloratzaile artifizialak eta zapore-indartzaileak eransten dituzte, glutamatoa esaterako, eta ezin duzu bat bakarrik jan. Hobe da fruitu lehor batzuk jatea txigortu gabe, mahaspasak, krispetak edo olibak, produktu artifizial baten aurrean amore ematea baino.

ALKOHOLA
Kaloria huts ugari ematen ditu (7 kaloria irentsitako gramo bakoitzeko), eta metabolizatzeko bitaminak eta mineralak kontsumitzen ditu. Gibela kaltetzeaz gain, deshidratazioa eragiten du eta zelulei kalte egiten dieten erradikal askeen kopurua handitzen du. Noizean behin har daiteke edari alkoholiko bat, ahal dela garagardo bat, ardo beltz kopa bat edo sagardo bat, graduazio alkoholiko txikia dutenak eta zure osasuna babesten duten fitokimikoak dituztenak, hala nola mahatsaren resveratrola edo garagardoaren lupulua.

OPIL INDUSTRIALAK
Palma- eta koko-olioak dituzte, eta, landare-olioak izan arren, osasunerako kaltegarriak diren gantz saturatu motak dira. Horri irin finduak, azukre sinpleak eta koloratzaile artifizialak gehitzen badizkiozu, ez duzu arrazoi askorik izango opilaz edo pasteltxoz gozatzeko.

KABIARRA
Benetako kabiarra esturioi-arrabetatik lortzen da, baina badira kabiar-suzedaneoak ere lunpo-arrabekin, kapelanarekin edo izokinaren eta amuarrainaren arraba handi eta gorriekin. Arazoa da 244 kaloria ematen dituela 100 gramoko, 300 g kolesterola eta sodio kantitate handia (1.940 mg). Elikagai gutxik ematen dute hainbeste kolesterol hain kantitate txikian.

LITXARRERIAK
Gominolak, hodeiak... zertaz eginak dauden jakin nahi baduzu, begiratu haien osaera: azukrea, glukosa eta koloratzaileak. Kaloria asko eta nutrizio baliorik ez.

AURREZ PRESTATUTAKO ELIKAGAIAK
Lasagna labean berotzeko prest, tortilla plastikotik atera besterik ez duzu egin behar, frijitzeko prest saltzen direna arrain-makiltxoak, enpanadak edo kroketak,... Elikagai hauek oso erosoak dira, baina hobe duzu janaria prestatzen ikastea, elikadura ona izan nahi baduzu. Ohikoa baino koipe gehiago dute (baita bertsio arina ere), gatz gehiago, koloratzaile gehiago, kontserbatzaile gehiago dituzte eta euren haragi edo arrain edukia,  ez dute etxean otordu horiek egiten badituzu aukeratzen duzun kalitatea.

ZAKOTEAK
Kartoi itxura duen mortadela batean konfiantza duzu? Urdaitegiko zakote gehienek ez dute zerikusirik esaten duten jatorria duten zerriarekin. Industrializazio-prozesuen ondorioz, Yorkeko urdaiazpikoa bezalako zakoteak kolore arrosa duen gelatina-masa bat dira, azukre, fekula, gatz, fosfato eta abarretan aberatsak. eta elikadura osasuntsua izateko ez oso gomendagarriak.

BARBAKOAK
Jakin nahi baduzu zergatik dauden hainbeste gizen Ipar Amerikan, kontatu zenbat barbakoa dagoen biztanleko. Zorionez, Espainiako barbakoak naturalagoak dira, baina elikagai koipetsuetan ere aberatsak badira, hala nola txorizoa, hirugiharra, odolkia, txuletak eta abar. Ez da ahaztu behar zipildutako haragiak bentzopirenoak dituela, tumoreak agertzean zerikusia duten substantzia kartzinogenoak.

FRESKAGARRI INSDUSTRIALAK
Ez fidatu formula sekretua duen eta bere osaeran gauza natural aztarnarik ez duen edariarekin. Edateko edari karbonatatu edo freskagarrien zerrenda gero eta luzeagoa da, baina horien guztien etiketak alderatuz gero, ez dira gehiegi bereizten. Gas karbonikoa, burbuilak, fosfatoak, E letrako zenbait gehigarri, kafeina kitzikagarri gisa eta azido fosforikoa dituzte, azken hau kaltzioarekin hauspeatzen duen substantzia da, eta mineral horren xurgapena murrizten du; beraz, deskaltzifikazioa eragin dezake. Gainera, edari arinak edo “light” izendatzen direnak aukeratzen badituzu, gomendagarriak ez diren gozagarri artifizialak gehitzen dituzte zerrendara.

PRESTATUTAKO SALTSAK
Gustu guztietarako daude, baina guztiek kaloria asko dituzte, batez ere koipetsuak direlako. Gainera, kontuan hartzen badituzu azukre erantsiak, koloratzaile artifizialak, gehigarriak eta kontserbatzaileak, komeni zaizu saltsa etxean egitea.

SALTXITXA INDUSTRIALAK
Haragi gutxi dute eta kalitate apalekoa, baina fekulak, azukreak, gatza, gazta, fosfatoak eta abar dituzte. Elikagai batekin antzekotasuna kointzidentzia da. Gainera ketchupa edo mostaza dutenak aukeratzen badituzu, koloratzaileak eta gehigarriak handitu egiten dira.

ZORROKO ZOPAK
Zorroko-zopak sodio asko dute eta zapore-indartzaile bat bereziki, glutamatoa, umami edo bosgarren zaporea bezala ezaguna. Jatetxe txinatarraren sindromearekin edo garuneko infartuekin duen harremana argi ez dagoen arren, ez da ahaztu behar glutamatoa garuneko neurotransmisorea dela, eta ez da gehiegi erabili behar.

HESTEBETE OSO KOIPETSUAK
Urdaia, hirugiharra, odolkia eta txerri-produktu horiek, zure osasunerako kaltegarrienak diren gantz saturatu asko dituztenez, debekatuta egon beharko lukete.

Gehiago itzuli