Usabal

Gaurkotasun Buletina Data: 18-10-2021




Energia-balantzea ez da guztia kirol-elikaduran

Energia-balantzea ez da guztia kirol-elikaduran

ITURRIA: Sportlife
Kontuan izan behar dugu, lehiaketa edo helburu fisiko jakin baterako gorputzeko gantza irabazi edo galtzean, kaloriak ez ezik, gure hormona-egoera, elikagai horien digestioa eta gorputzean sortzen duten hormona-erantzuna ere garrantzitsuak direla; eta, jakina, horiekiko tolerantzia (intolerantziak, alergiak eta abar aurkezten baditugu). 

Kaloria-urritasuna kosta ahala kosta saihestu nahi du gorputzak, eta  hori egokitzapen metabolikoak sortuz egingo du, kaloria gutxiago irensteko. Zer ondorio ditu gaizki planteatutako kaloria-defizitak?

Bada, gantza galdu aurretik, gorputza hori guztia egiten saiatuko dela:
Gosea handitzea, leptina-maila murriztuz (ase sentitzen zarenean jakinarazten dizun hormona) eta grelina-maila handituz (gosea duzula jakinarazten dizun hormona).

Tasa metabolikoa edo REE jaistea (zure gorputzak bizirik egoteagatik egiten duen gastua).
AEE murriztea. Gogora dezagun jarduera osoaren energia-gastua dela, bai ariketa fisikoarena (ExEE), bai egunerokoa (NEAT). Hau da, kaloria gutxiago erreko ditugu (energia gutxiago kontsumituko dugu), nahiz eta gauza bera egin. Baina, gainera, gutxiago egiteko gogoa izango duzu.

Lipogenesiaz arduratzen diren geneen adierazpena gutxitzea (erreakzio biokimikoa; horren bidez, kate luzeko gantz-azido esterifikatuak sintetizatzen dira (glizerolarekin elkartuta), triglizeridoak edo erreserba-koipeak sortzeko.)
Testosterona gutxitzea (hormona anabolizatzailea, muskulu-masaren irabazia errazten duena, besteak beste).
Kortisola handitzea (estresaren hormona, gorputzak alarma- edo larrialdi-egoeran dagoela ohartarazten duena, eta pisua handitzearekin zerikusia duen hormonetako bat).

Tiroide guruinaren jarduera murriztea.
Mitokondrioen eraginkortasuna areagotzea, energia “fabrikatzeaz” arduratzen diren organulu zelularrak baitira.
Muskulu-masa galtzea. Bai, ondo irakurri duzu. Gorputzarentzat, gantza urre purua da, energia-erreserba handiena baitu; horregatik, bere baliabide guztiak, giharrak barne, mugitzen saiatuko da, koipe-metaketak gal ez ditzan.

Ulertzen duzu zergatik ez den kaloria kontua soilik pisua irabaztea edo galtzea? Ulertzen al duzu, orain, elikadura kalorien zenbaketan soilik oinarritzea zergatik ez den osoa ezta nahikoa ere?

Abian jartzen diren mekanismo horiez guztiez gain, kontuan hartu behar dugu badirela neurri handiagoan edo txikiagoan digeritzen diren elikagaiak; beraz, haien energia guztia ez du erraz lortzen gure organismoak, hala nola fruitu lehor osoak edo hazi batzuk. Bestalde, jende guztiak ez du egoera osasungarri bera digestio-traktuan edo hesteetako mikrobiotaren kalitatean; beraz, digestio bakoitza desberdina da, eta digestio horretatik lortzen den energia ere aldatu egiten da. Gainera, denak ez dira egoera metaboliko basal beretik abiatzen. Gure amak haurdun zegoenean izan zuen elikadura, erditze natural edo zesarearen ondorioz jaio ginen, izan ditugun eta gure nortasuna moldatu duten bizi-esperientziak, beldurrak eta aztikeriak, edo txikitan nola elikatu gintuzten, horra hor gure metabolismoan, digestioetan, mikrobiotaren osasunean, elikadura-aukeretan eta janariarekiko erlazioan eragina duten ehunka faktoreetako batzuk.

Gehiago itzuli